|
Əsmətxanım Məmmədova
Filologiya elmləri namizədi, dosent
QISA BİOQRAFİK MƏLUMAT
TƏHSİLİ VƏ ELMİ DƏRƏCƏ VƏ ELMİ ADLARI
ƏMƏK FƏALİYYƏTİ
TƏDQİQAT SAHƏSİ
BEYNƏLXALQ SEMİNAR, SİMPOZİUM VƏ KONFRANSLARDA İŞTİRAKI
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
1. Fars danışıq dilinin feillərindəki fonetik dəyişiklik, (ədəbi dillə müqayisədə) Lomonosov adına MDU- nin TEC –nin Konfrans materilları, MDU nəş. səh.68-74 Mockva: 1962 2. Fars dili vokalizminin fonetik xüsusiyyətləri,Tbilisi Dövlət Universiteti TEC-nin konfrans materialları, səh. 34-42: Tbilisi, 1964 3. Müasir fars dilinin fonetikasına dair bəzi tədqiqlər, Namizədlik dissertasiyası səviyyəsində yazıldığı xarici rəylərdə qeyd olunmuş: 1. APİ, prof. Ə. Dəmirçizadə və Fars və Avropa dillərii kafedrası; 2. Azərb. EA Şərqşünaslıq İnstitunun İran Dilçiliyi şöbəsinin rəhbəri H.Zərinəzadənin rəyləri ilə çapa təqdim olunmuş 230 səhifəlik diplom işi, Bakı, 1965 4. Fars dili söz vurğusunun funksiyası, Elmi Əsərlər, Şərqşünaslıq seriyası, Azərbaycan Dövlət Universiteti, 1, səh. 71-83, Bakı : 1969 5. Müasir fars dilində omoqraflar və onların vurğuya görə təsnifi, Az. SSR EA, Gənc alimlərinin Elmi-nəzəri konfransının materialları, İctimai elmlər seriyası, səh. 157-160, Bakı:1970 6. Природа словесного ударения в современном персидском языке,Az. SSR EA, Gənc alimlərinin Elmi-nəzəri konfransının materialları, İctimai Elmlər seriyası, səh.152- 156, Bakı:1970 7.Müasir fars dili söz vurğusunun təbiətinə dair (məsələnin qoyuluşu) Elmi Əsərlər, Şərqşünaslıq seriyası Azərbaycan Dövlət Universiteti, 1, səh.79- 84,Bakı:1970 8. Müasir fars dili söz vurğusunun fonetik təbiəti və yeri, Filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim olunmuş avtoreferat /rus dilində/, 60 səh. Bakı: 1972 9. Müasir fars dili söz vurğusunun fonetik təbiəti və yeri , Filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün təqdim olunmuş Eksperiment işləri Jdanov adına Leninqrad Dövlət Universiyetinin Rus filologiyası kafedrasının Eksperimrntal Fonetika Laboratoriyasında yerinə yetirilmişdir 2 cilddə: 1-ci cild- 320 səh, 2-ci cild, illüstrativ materiallar, 100, səh.Bakı, 1972 (əlyazma hüququnda) 10. Müasir fars dili söz (heca) vurğusunun təbiətinə dair İran filologiyası məsələləri, kitab –II, Az.SR EA Yaxın və Orta Şərq Xalqları İnstitututu, “Elm” nəşriyyatı, səh. 228-270, Bakı: 1973 11. Fars dili saitlərinin keyfiyyət göstəriciləri (görünən nitq nümunələri üzrə) Azərbaycan Ali məktəbləri aspirant və gənc alimlərinin Elmi-nəzəri konfransının materialları, “Elm” nəşriyyatı, səh. 235-237, Bakı: 1974 12. Vijegiha-ye təkye-ye dər zəban-e farsi (kar-e azmayeşi),dər ketab-Məsayel-e zəbanşenasi-ye İran, Bamdad, sazman-e nəşr- ketab, Tərcome və eqtebas baqələm-e H. Sədiq; səh. 72- 130; Tehran: 1354 (1975) /fars dilində/ 13. Müasir fars dili ikihecalı sözlərində vurğu, (birinci məqalə), Elmi Əsərlər, Şərqşünaslıq seriyası, Azərbaycan Dövlət Universiteti nəşriyyatı, səh. 76-82, Bakı:1976 14. Müasir fars dilinin ikihecalı sözlərində vurğu (ikinci məqalə), ADU - nun nəşriyyatı, Elmi əsərlər, Şərqşünaslıq seriyası, 2, səh. 54-61, Bakı:1977 15. Müasir fars dilində söz vurğusunun yeri, Elmi Əsərlər, Şərqşünaslıq seriyası, Azərbaycan Dövlət Universiteti, 2, səh.60-65, Bakı: 1978 16.Vijegiha-ye təkye-ye dər zəban-e farsi (kar-e azmayeşi),dər ketab-Məsayel-e zəbanşenasi-ye İran, Bamdad, sazman-e nəşr- ketab, Tərcome və eqtebas baqələm-e H. Sədiq; səh. 72- 130; Tehran,1359 (1980) /fars dilində/ 17. Fars dilində şərt budaq cümləli mürəkkəb cümlələr (N.Gəncəvin “Sirlər xəzinəsi” əsəri üzrə)Yaxın və Orta şərq xalqları dillərinin sintaksisi, ADU –nun nəşriyyatı, səh. 71-80, Bakı : 1985 18. Некоторые замечания по методике проподования фонетического курса персидского языка, Материалы Республиканской научно-методической конференции «Актуальные вопросы теории и методики преподаваний языков и литератур народов Ближнего и Среднего Востока», стр. 97-99; Баку: 1985 19.О критериях разграничения сложных слов от словосочетаний, Материалы Республиканской научно-методической конференции «Актуальные вопросы теории и методики преподаваний языков и литератур народов Ближнего и Среднего Востока», стр. 82-86; Баку: 1985 (həmmüəllif: M.Məmmədova ilə birlikdə) 20.“Sirlər xəzinəsi”ndə qarşılıq-güzəşt budaq cümləli mürəkkəb cümlələr, Yaxın və Orta Şərq xalqları dillərinin sintaksisi, Azərbaycan Dövlət Universiteti, nəşriyyatı, səh. 61-71, Bakı : 1986 21.Klassik fars dilində sözdəyişdirici formaların müəyyənləşdirilməsində intonasiyanın rolu, Yaxın və Orta şərq xalqları dillərinin morfologiyası, Azərbaycan Dövlət Universiteti, səh. 35-41, Bakı:1987 22. Роль интонации в вопросительных предложениях, Yaxın və Orta şərq xalqları dillərinin sintaksisi, Azərbaycan Dövlət Universiteti, nəşriyyatı,səh. 62-71, Bakı: 1989 23. Mühəmməd peyğəmbər(s) -in həyatı ,“Əlhüda” Beynəlxalq nəşriyyatının Bakı şöbəsi, 52 səh. Bakı:1990 (fars dilindən tərcümə) 24. Ühud müharibəsi “Əlhüda” Beynəlxalq nəşruyyatının Bakı şöbəsi, 44 səh. Bakı:1991, (fars dilindən tərcümə) 25. Həzrəti Əli ibn Əbu Talib (ə.s.) -ın həyatı “Əlhüda” Beynəlxalq nəşruyyatının Bakı şöbəsi, 63 səh. Bakı: 1992 (fars dilindən tərcümə) 26. İmam Həsən (ə.s.) -ın həyatı və yaşadığı dövr(fars dilindən tərcümə), “Əlhüda” Beynəlxalq nəşruyyatın Bakı şöbəsi, Bakı: 40 səh. 1993 27. Xanımlar xanımı Fatimeyi Zəhra (s.ə.) “Əlhüda” Beynəlxalq nəşruyyatının Bakı şöbəsi, 66 səh. Bakı:1993 (fars dilindən tərcümə) 28. Həzrəti Əli (ə.s.) –ın hakimliyi (Qəzavatha-ye Əli ibn Əbutalib) kitabından silsilə tərcümələr, “Əlhüda” Beynəlxalq nəşruyyatın Bakı şöbəsi, 60 səh. Bakı:1994 29Cənnət anaların ayaqları altındadır ( geniş elmi məqalə) 1- ci məqalə, Şəhriyar qəzeti, Bakı: 1994 30. Cənnət anaların ayaqları altındadır (2-ci elmi məqalə) Şəhriyar qəzeti, Bakı:1994 31. Ailədə qadının rolu və huququ İİR da keçirilən 1-ci Beynəlxalq konfrans, Konfranas materialları,Tehran :1994 32. Günəş sistemi, dini və elmi nəzəriyyələr“Ekologiya, fəlsəfə, mədəniyyət”, YII buraxılış, “Təbib”, səh.25-27, Bakı :1995 33. Məhəmməd Təraqai Uluqbəy, “Ekologiya, fəlsəfə, mədəniyyət”, YII buraxılış, “Təbib”, səh.265-269, Bakı : 1995 (H. Kərimovanın həmmüəllifliyi ilə) 34. İsfəhan əs-səda ensiklopediyası və onun məntiqi təfəkkürə təsiri,“Ekologiya, fəlsəfə, mədəniyyət”, YII buraxılış, “Təbib”, səh.125-129,Bakı :1995 35. Əsir və qirov qadınlar, uşaqlar və qocalar, ermənilərin törətdiyi cinayətlər IY Ümumdünya Qadınlar forumunda məruzə, Pekin , Forumunun materialları,Pekin : 1995 36. Azərbaycanda təşkil edilmiş fars dili kurslarında tədrisin təşkilinə aid bəzi qeydlər II Beynəlxalq Fars diliçiliyi konfransının materialları, səh. 30-35, Tehran: 1996 37. Ömər Xəyyamın dini, fəlsəfi görüşləri “Ekologiya, fəlsəfə, mədəniyyət”, YII buraxılış, “Təbib”, səh.25-30, Bakı: 1996 38. Nəsirəddin Tusi böyük didaktik alim “Ekologiya, fəlsəfə, mədəniyyət”, YII buraxılış, “Təbib”, səh. 125-127, Bakı: 1996 39. Müharibənin qadın və uşaqlar üçün törətdiyi hüquq pozuntularıMDB dövlətləri parlament qadınları konfransının materialları, Bişkek:1997 40. Azərbaycan qadını və ailə “Ailənin və cəmiyyətin inkişafında qadının rolu” mövzusunda keçirilən Beynəlxalq simpoziumun materialları, London:1997 41. Müharibə zonasında təsirlərə məruz qalmış qaçqın və köçkünlərimizİraqın iqtisadi embarqasına qarşı keçirilən Beynəlxalq İslam konfransının materialları, Bağdad: 1998 42. Nizami Gəncəvinin “Sirləe xəzinəsi”ndə fonetik-qrafik variantlı sözlər, Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin 80 illiyinə həsr olunmuş Elmi konfransın materialları, 27-28 may, II cild ()humanitar və sosial-siyasi elmlər, səh.246-248, Bakı: 1998 43. Fars vurğusunun xüsusiyyətləri(Vijegiha-ye təkye dər zəban-e farsi) Məqalat-e iranşenasi, celd-e əvvəl və celd-e dovvom, səh. 536 -586, Tehran, 1378 (2000) – (fars dilində) /Doktor Hüseyn Məhəmmədzadə Sədiqin tərcüməsində/Kitabın ümumi həcmi: 737 səh. 44.Vətən borcu (Maştağa şəhidlərinin əziz xatirəsinə həsr olunur) Ön söz, redaktorluq, Bakı: 2001,75 səhifə. 45. Yeddi hikmətə yeddi cavab, H.Kərimovanın həmmüəllifliyi ilə kitabının redaktorluğu, Bakı : 2001, 90 səhifə 46. Nitqin fonetik parçaları (hecaProf. M. Əlizadənin 90 illik yubileyi münasibətilə keçirilmiş elmi konfransın materialları, Bakı: 2001 47. Başlıca sosial problem yoxsulluq və onun aradan qaldırılmasıdır, Qırğızıstan Milli Elmlər Akademiyasının konfrans materialları, Bişkek, 2002 48. Müasir fars dilinin fonetik- qrafik xüsusiyyətləri barəsində, Prof. V.Məmmədəliyevin 60 illik yubileyinə həsr olunmuş Elmi - praktik konfransın materialları, Bakı : 2002 49. Dini tolerantlıq islam sülh mədəniyyətinin bir hissəsidir Milli Məclisin Mədəniyyət komissiyasında geniş məruzə, MM-in materialları, Bakı: 2003 50. Fars dilində fonetik qanun və hadisələr, Prof. V. Aslanivun 75 illiyinə həsrolunmuş Elmi konfransın materialları,Bakı : 2003 51.Qadınlar Cənubi Qafqazda, Münaqişələrin qarşısının alınması və sülh yaradılması UNİFEM və “Kamillik” qadın təşkilatının birgə layihəsi, BMT- nin Bakı ofisi, 10-11 noyabr, Bakı: 2004 52. Müasir fars dilində assimilyasiya fonetik hadisəsi Şərqşünaslıq fakültəsinin80 illik yubileyinə həsr olunmuş konfransın materialları, BDU, Bakı: 2004 53. Qərar qəbul edilməsində qadınların rolu“İşığa doğru” Elmi-kütləvi jurnal,səh.45-51, Bakı: 2005 54. Qafqazda münaqişələrin həlli yolları BMT yanında Koalisiya 1325-in bülleteni,səh. 4-9, Bakı, 2006 55. Müstəqilliyimiz və qadınların gender siyasəti Ailə, qadın və uşaq problemlərikomitəsinin konfrans materialları, 18 oktyabr, 2006 56. Fars dilində vurğu (eksperimental tədqiqat işi) “Nafta press” nəşriyyatı, 242səhifə, Bakı, 2007(Kitab Az. MEA –nın 2007-ci ilin nailiyyətləri siyahisinəsalınmışdır) 57. Müasir və klassik fars dilində intonasiya və üslub haqqında Bakı SlavyanUnuversiteti, Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri, 5, səh.65-73, Bakı: 2007 58. Fars dilinin fonetik quruluşunda sözü dil vahidi kimi formalaşdıran vurğuhaqqında bəzi mülahizələr, Dil və ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi- nəzər jurnal,3(57), səh. 40 - 44, Bakı, 2007 59. Müasir fars dilinin /r/ sonoru haqqında bəzi mülahizələrAzərbaycan Dillər Universiteti, Elmi Xəbərlər, səh. 30-37, Bakı: 2007 60. Fars dilinin fonetik quruluşunda “Vav-e mə`dule”Az. MEA, akad.Z.M.Bunyadzadə adına Şərqşünaslıq İnstitutunun Elmi tədqiqləri, Şərqfilologiyası məsələləri, səh. 301-324, Bakı, 2007 61. Müasir fars dilində söz vurğusunun yeri, Dil və ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal, 4(58), səh. 3 – 9, Bakı, 2007 62. Müasir fars dilinin vokalizmi, Dil və ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal,5(59), səh. 5–10, Bakı, 2007 63. Omonim, omoqraf, omofon, yoxsa cinas? Az. MEA Füzuli adına Əlyazmalarinstitutu, Filologiya məsələləri, 5, səh. 252-266, Bakı,2007 64. Müasir fars dilində vurğuya görə fərqlənən omoqraflar Azərbaycan DillərUniversiteti, Elmi Xəbərlər, səh. 28-38, Bakı 2007 65. Bir daha fars dili saitlərinin kəmiyyəti haqqında Azərbaycan DillərUniversiteti, Elmi Xəbərlər, səh. 50-56, Bakı 2007 66. Fars dilində bəzi alınma sözlərin fonetik adaptasiyası Bakı Slavyan Unuversiteti, Müasir dilçiliyin problemləri, Dil əlaqələri, Ayrıca buraxılış, səh. 314-318, Bakı 2007 67. Müasir fars dili saitlər sisteminin bəzi mübahisəli məsələləri Azərbaycan Dillər Universiteti, Dilçilik və dillərin tədrisinin bəzi aktual problemləri Beynəlxalq Elmi konfransının materiallar, 9-10 noyabr, səh. 172-180, Bakı 2007 68. Cəlalıddin Rumi Məsnəvisinin dil xüsusiyyətləri haqqında (fonetik aspektdə) Dil və ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal, 6(60), səh.9- 21, Bakı, 2007 69. Fars dili saitləri (tarixi aspektdə) Az.MEA, Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu,Tədqiqlər, 3, səh. 65-77, Bakı,2007 70. Beynəlxalq sülh gününə həsr edilmiş “Sülh sənin, sülh mənim və sülh hamımızın” adlı Beynəlxalq konfransda məruzə “Koalisiya 1325 təşkilatının məramı sülhdür”mövzusunda məruzə Az.Respublikası Ombudsman aparatının bülleteni, 22 sentyabr, Bakı,2007 71. Cəlaləddin Rumi Məsnəvisinin bəzi dil xüsusiyyətləri Cəlaləddin Ruminin 800 illik yubileyinə həsr olunmuş Beynəlxalq konfransın materialları, BDU 4 oktyabr, 2007 72. Səslərin fonosemantik xüsusiyyətləri Az. MEA, akad. Z.M.Bunyadzadə adına Şərqşünaslıq İnstitutu “Yaxın və Orta Şərq, dünəni, bu günü və sabahı” adlı Beynəlxalq Elm konfrans, 24- 26 oktyabr, Bakı, 2007 73. Müasir fars dili sait fonemlərnin bəzi mübahisəli məsələləri Dilçiliyin və dillərin tədrisinin aktual problemləri, Azərbaycan Universiteti, 9-10 noyabr, Bakı 2007 74. Alınma sözlərin fonetik-distributiv çevrilmələri Müasir dilçiliyin problemləri (Dil əlaqələri) adlı Beynəlxalq Elmi konfrans, Bakı Slavyan Universiteti, 22-23 noyabr, Bakı, 2007 75.Azərbaycanda çap olunmuş kitablarda müharibə və sülh mövzusuMisir Ərəb Respublikasının İskəndəriyyə şəhərində keçirilən “Books or bombs” İnternational Pease Bureau and the İnstitute for Pease Stadies Beynəlxalq konfrans və seminarda məruzə, 11-12 noyabr, İskəndəriyyə, 2007 76. Məxrəc sabitliyi baxımından fars dili saitlərinin tədqiqi Bakı Slavyan Universiteti,Humanitar Elmlərin öyrənilməsinin aktual roblemləri, səh. 51-60, Bakı, 2008 77. Qədim tarixdən qaynaqlanan və fars dilinin fonetik quruluşunda omofon yaradan diqraflardan biri haqqında BDU Xəbərlər, Humanitar elmlər seriyası, səh.183-189, Bakı, 2008 78. Müasir fars dilində ح/ه hərflərinin verdiyi /h/ fonemi Dil və Ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal, 1(61), səh. 57– 61, Bakı, 2008 79. Müasir fars dili orfoqrafiyasının öyrənilməsi tarixindən Dil və Ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal, 3(63), səh. 15-19, Bakı, 2008 80. Müasir fars dili fonemlərinin heca daxilində reallaşması Dil və Ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal, 4(64), səh. 66-72, Bakı, 2008 81. Müasir fars dilinin morfonologiyasına dair bəzi mülahizələr Dil və Ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal, 5(65), səh. 37-49, Bakı,2008 82. Qarşılıq- güzəşt budaq cümləli mürəkkəb cümlələrin fərqli xüsusiyyəti (comalat-e xelafi) və onların intonasiyası haqqında Azərbaycan Dillər Universitetinin Elmi Xəbərləri, 5, səh. 44-51, Bakı.2008 83. Fars dili sual cümləsinin intonasiyası haqqındaAzərbaycan Dillər Universitetinin Elmi Xəbərləri,6, səh. 18-26, Bakı.2008 84. Müasir fars dili fonetikasının tədrisi metodikasına dair bəzi mülahizələr Azərbaycan Dillər Universiteti, Orta və Ali məktəblərdə xarici dillərin tədrisinin aktual problemləri, Respublika Elmi konfransı,30-31 oktyabr, 0, 3 ç/v, Bakı, 2008 85. Fars dilinin fonetik və qrafik quruluşunda /y/ fonemi, Dil və Ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal, 6(66), səh. 91- 96 Bakı, 2008 86. O perovodax s russkoqo na persidskim Russkaya literatura v mirovom kulturnom i obrazovatelnom prostranstve dos.B.Quluyeva ilə birlikdə;Sank-Peterburq, Konfrans materialları toplusu,1-ci cild, 190, 2008 87. Müasir fars dili samit fonemlərinin distribusiyası Az. MEA, akad. Z.M.Bunyadzadə adına Şərqşünaslıq İnstitutunun Elmi tədqiqləri,Şərq filologiyası məsələləri, IY buraxılış, səh. 252-275, Bak,ı 2009 88. Məxrəc sabitliyi baxımından fars dili saitlərinin tədqiqi Dil və Ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal, 1(67), səh. 63-66 Bakı, 2009 89. Bir daha fars dilinin orfoqrafiyası haqqında Dil və Ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal, 2(68), səh. 75-80 Bakı, 2009 90. Fars dili sözlərinin sözdaxili musiqililiyi, Azərbaycan Dillər Universitetinin Elmi Xəbərləri, 3, səh. 106-111, Bakı, 2009 91 . Fars danışıq dilinin fonetikasının tədrisində müasir texnologiyalardan istifadəBakı Dövlət Unuversitetinin 90 illik yubileyinə həsr olunmuş “Müasirlik və pedaqogikanın aktual problemləri” Beynəlxalq elmi konfransın materialları, səh.203-213, bakı, 2009 92. Dil səslərinin fonosemantik və üslubi dəyəri Azərbaycanın görkəmli şərqşünas alimi prof. Aida İmanquluyevanın 70 illik yubileyinə həsr olunmuş“Şərqşünaslığın aktual probleləri” Respublika Elmi konfransının materialları, səh. 57-59, Bakı 2009 93. Фонетическая структура слова и ее компоненты, Bakı Dövlət Unuversitetinin 90 illik yubileyinə həsr olunmuş Beynəlxalq Elmi konfransın materialları, səh. 453-455, Bakı, 2009 94. Müasir fars dilinin tədrisinə dair mülahizələr ( fars dilində) Fars dili və ədəbiyyatı müəllimlərinin Altıncı Beynəlxalq toplantısının tezisləri, səh.182-183, Tehran, 2009 95. Məhəmməd Mirkeyani “Çillə gecəsinin nağılları”, müasir fars ədəbiyyatından tərcümə (həmmüəllif) “Oka ofset” nəşriyyatı, 300 səhifəlik kitab, həcmi 34 ç/v. Bakı, 2009 96. Fars dilində omoqraf və omofon problemi Universitetdaxili 50+50 qrant musabiqəsinin lauratı, BDU, 2009 97. Fars dilində omofon, omonim və omoqraflar Hikmət Elmi araşdırmalar toplusu, 16, səh. 31-44, Bakı 2010 98. Fars dili orfoqrafiyasının səciyyəvi xüsusiyyətləri və tədrisi metodikasına dair, Dil və Ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal, 5(77), səh. 3-9 Bakı, 2010 99. Doktor İsmət Məhəmmədova, Molahezat-e piramun-e rəveş-e tədris-e avaşenasi-ye zəban-e moaser-e farsi, Məcmu`-ye məğalat-e şeşomin məcmə`e beynəlmeləli-ye ostadan-e zəban o ədəbiyyat-e farsi, kuşeş-e doktor Əbbasəli Vəfayi,nəşr-e Mirasban səh.840 – 852; Tehran :1388 (2010) ,üm.səhifə: 1103 100. Müasir fars dilinin seqment və superseqment vahidləri Dil və Ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal, 6(78), səh.16-22, Bakı, 2010 101. Fars dilinin qrafikasında“Fasilə”nin rolu və əhəmiyyəti, Azərbaycan Dillər Universitetinin Elmi Xəbərləri, 3, səh. 104- 112, Bakı : 2010 102. Fars dilinin omofon probleminə dair, BDU, Şərqşünaslıq fakültəsinin “İran filologiyası məsələləri” toplusu, (Birinci buraxılış), səh. 108-132, Bakı:2010 103. Müasir texnologiyalar, linqafon kabinetlərindən istifadə etməklə fars danışıq dilinin tədrisi Azərbaycan Dillər Unuversiteti, Xarici dillərin tədrisinin aktual problemləri, III Elmi konfranssın materıalları, səh.19-25, Bakı: 2010 104. Müasir fars dili fonetikasının tədrisi üsulu haqqında bəzi mülahizələr (fars dilində) Fars dili və ədəbiyyatı müəllimlərinin altıncı Beynəlxalq toplantısı, Tehran, səh.840-850, Tehran, 2010 105. Fars dilinin fonetik quruluşunda “həmzə” Az. MEA, akad. Z.M.Bunyadzadə adına Şərqşünaslıq İnstitutunun Elmi tədqiqləri, Şərq filologiyası məsələləri,Y buraxılış, səh. 156-188, Bakı, 2010 106. Səslərin fonosemantikası Az. MEA, akad. Z.M.Bunyadzadə adına Şərqşünaslıq İnstitutu, Yaxın və Orta Şərq: dünəni, bu günü, sabahı Beynəlxalq Elmi konfrans, 2007- ci il, 24-25 oktyabr, Elmi araşdırmalar mərkəzi, elmi-nəzəri məqalələr toplusunun xüsusi buraxılışı, Bakı, 2011 107. Fars dili samitlərinin fiziki xüsusiyyətləri Bakı Slavyan Unuversiteti, Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri, 5, səh. 65-73, Bakı, 2011 108. Fars dilinin orfoqrafiyası (dərs vəsaiti) “Elm və təhsil” nəşriyyatı, 231 səh. həcmi 14,5 ç.v, Bakı 2011 109. Şəhram Şəfii “Mövludu ağanın çantası” (tərcümə əsəri) “Elm və təhsil” nəşriyyatı, 222 səh. həcmi 14 ç.v, Bakı 2011 110. Fars dilinin fonotaktikasında fonetik hadisələrin yeri, Pedaqogika elminin inkiafında yeni mərhələ- Beynəlxalq elmi- praktik konfransın materialları, BDU, səh.211-222, Bakı: 2011 111. Fars dilində /z/ əsaslı omofonlar Az. MEA, akad. Z.M.Bunyadzadə adına Şərqşünaslıq İnstitutunun Elmi tədqiqləri, Şərq filologiyası məsələləri,YI buraxılış, səh. 186-234, Bakı, 2011 112. Ostadi-ye Əbu Əli ebn-e Sina dər elm-e avaşenasi, (fars dilində) BDU, Şərqşünaslıq fakültəsinin “İran filologiyası məsələləri” toplusu,(İkinci buraxılış), səh.136- 149 , Bakı: 2011 113. Fars dilində türk (azərbaycan) alınmalarının fonetik dəyişmələri,Ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 88-ci illdönümünə həsr olunmuş “Azərbaycanşünaslığın aktual problemləri” Beynəlxalq Elmi konfransın materialları, səh. 191-196, Bakı Slavyan Universiteti, Bakı 2011 114. Fars dilində örtüsüz heca probleminə bir baxış Xarici dillərin tədrisinin aktual problemləri – ADU, IY Respublika konfransının materialları, səh.25-28,Bakı : 2011 115. Fars dili fonetika və orfoqrafiyasının mühüm bir problemi haqqında, Müasir şərqşünaslığın aktual problemləri Beynəlxalq Elmi konfransının materialları, səh. 290-293 Az. MEA, akad. Z. M. Bunyadzadə adına Şərqşünaslıq İnstitutu,Bakı: 2011 116. Fars dili mürəkkəb sözlərinin orfoqrafiya lüğəti, “Lüğətçiliyin tarixi” adlı Beynəlxalq Elmi konfransın materialları,səh. 164 -171, Bakı Slavyan Universiteti, Bakı: 2011 117. Fars dilinin daxili ritmi, harmoniyası və musiqililiyi, Əməkdar elm xadimi prof. M.Əlizadənin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş “Şərq filologiyasının aktual problemləri” Respublika Elmi konfransının materialları, səh. 32-37, Bakı : 2011 118. Fars dilində ərəb alınmalarının imlası və yazılışı, Dil və Ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal, 1(79), səh. 3-9 ,Bakı: 2012 119. Mustafa Xoraman, Hekayələr toplusu – tərcümə əsəri,“Oka ofset” nəşriyyatı, Müasir fars ədəbiyyatından tərcümə əsəri, Bakı: 2012, 80 səh. 120. Oxu və tərcümə materialları (dərs vəsaiti),fars dilindən Azəzrbaycan dilinə,Müasir fars ədəbiyyatından seçmələr,“Oka ofset” nəşriyyatı, Bakı: 2012, 293 səh. 121. Lətifələr, hikmətli hekayələr və tapmacalar (fars dilində disklə birlikdə) – dərs vəsaiti, - Tehran dialekti və ədəbi dilin müqayisəsi əsasında“Oka ofset” nəşriyyatı, Bakı 2012, 232 səh. 122. Fars dilinin bir hecalı sözlər fondu, onun genişlənməsi və azalması yolları,Dil və Ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal, 2(80), səh.134-138, Bakı: 2012 123. Fars dilinin durğu işarələri haqqında Bakı Slavyan Unuversiteti, Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri, 4, səh.141-148, Bakı: 2012 124. Fars dilinin /s/ əsaslı omofonlarıAz. MEA, akad. Z.M.Bunyadzadə adına Şərqşünaslıq İnstitutunun Elmi tədqiqləri, Şərq filologiyası məsələlər toplusunun YII buraxılışı , səh. 229-319, Bakı: 2013 125. Fars dilində غ/ق əsaslı omofonlar, BDU, “Dil və Ədəbiyyat Beynəlxalq” Elmi-nəzəri jurnal 4(82), səh.136-142, Bakı: 2013 126. Müasir fars dili söz vurğusunun xüsusiyyətləri haqqında bəzi mülahizələr (fars dilində) AMEA, akad. Z.M.Bunyadzadə adına Şərqşünaslıq İnstitutunun “Elmi araşdırmalar” Elmi-nəzəri məqalələr toplusu, səh. 291-294; Bakı: 2013 127. Фонемный инвентарь современного персидского языка, «Перспективынауки» № 10[49], стр.125-129, Тамбов: 2013 128.Fars dili prosodiyasının tərkib hissəsi- fasilə (pauza) haqqında, Azərbaycan Şərqşünaslıq elminin inkişaf yolları – Akad. Vasim Məmmədəliyevin anadan olmasının 70 illiyinə həsr olunmuş Beynəlxalq Elmi konfransın materialları, səh. 30-33, Bakı: 2013129. Fars dili lüğət fondunun ikihecalı sözlərinin fonetik strukturu Azərbaycan Dillər Universitetinin Elmi Xəbərləri ,4, səh.112-118, Bakı : 2014 130. Müasir fars dilinin sonor samitləri, BDU, “Dil və Ədəbiyyat BeynəlxalqElmi-nəzəri jurnal” 2(90), səh. 119-123, Bakı: 2014 131. Fonem realizasiyasına heca və prosodiyanın təsiri, Azərbaycanın görkəmli şərqşünas alimi A. İmanquluyevanın 75 illik yubileyinə həsr olunmuş “Şərqşünaslığın aktual problemləri” mövzusunda Respublika Elmi konfransının materialları, səh.16-18, Bakı: 2014 132. Fars ədəbiyyatında alliterasiya haqqında Azərbaycanın görkəmli şərqşünas alimi A. İmanquluyevanın 75 illik yubileyinə həsr olunmuş konfransın materialları, səh.116-124, Bakı: 2014 133. Ünsiyyət ritorikasında səs amili “ XXI əsr mədəni paradiqması multmədəni aspektdə” mövzusunda Respublika Elmi-praktik konfransın materialları, 25-26 noyabr, Azərbaycan Dillər Universiteti, səh. 137-139, Bakı: 2014 134. Fars və Azərbaycan dili saitlərinin tədrisi metodikası, BDU , Sosial elmlər, Psixologiya və pedaqoqika kafedrasının birlikdə keçirdikləri Ümummilli lider Heydər Əliyevin 92 illik yubileyinə həsr olunmuş “Təhsilin inkişaf strategiyası və onun reallaşdırılması” məvzusunda YII respublika elmi-praktik konfransı, 7 may, səh. 265-270 , Bakı: 2015, 135. ت //ط /t/ əsaslı omofonlar BDU Şərqşünaslıq fakültəsi, İran filologiyası kafedrasının “İran filologiyasl məsələləri”toplusu say 3, səh.18-94, Bakı: 2015 136. Tehran dialektinin əsas fonetik amilləri, “Dil və mədəniyyət” Respublika Elmi-praktik konfransının materialları, Azərbaycan Dillər Universiteti, 8-9 oktyabr, səh.199-201 , Bakı; 2015 137. Fars dilində fonetik məhdudiyyət qanunun səciyyəsi, Azərbaycan Təhsil Nazirliyi və Azərbaycan dillər Universitetinin birlikdə keçirdikləri “Xarici Dillərin tədrisinin aktual problemləri” Respublika Elmi- praktik konfransının materialları, 5-6 may, səh. 52-54, Bakı : 2016 138. Nizami əsərləri klassik fars dilinin bu gün unudulmuş səslərinin bərpası üçün misilsiz mənbədir Nizami Gəncəvinin 875 illik yubileyinə həsr olunmuş Nizami və Dünya mədəniyyəti mövzusunda respublika elmi konfransının materialları, 24 noyabr, səh. 46-52, Bakı: 2016 139. Fars dilinin samitlər sistemi Azərbaycan Dillər Universitetinin Elmi Xəbərləri, 2, səh. 106-113, Bakı: 2016 140.Dillərin linqvodidaktik təsviri müstəvisində Azərbaycan və fars dili fonemlərinin müqayisəsi Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi,Sumqayıt Dövlət Universiteti, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasınin birlikdə keçirdiyi Azərbaycan dilçiliyin Respublikasının Dövlət müstəqilliyinin bərpasının 25-ci ildönümünə həsr olunan “Müasir dilçiliyin aktual problemləri” Beynəlxalq Elmi Konfransın materialları , 24-25 noyabr, səh. 176- 178, Bakı: 2016 141. Fars dilinin fonetik quruluşunda غ//ق əsaslı omofonlar (BDU – nun İlahiyyat fakültəsinin məcmuəsi, № 26, “Nurlar” nəşriyyatı, səh. 61-77, Bakı: 2016 , 142. Fars dilində morfem sərhədlərindəki dəyişilmələrdə fonetik qanun faktoru Sosial elmlər və psixologiya fakültəsinin 25 illik yubileyinə həsr olunmuş “Cağdaş dövr və sosial elmlərin aktual problemləri” mövzulu Respublika Elmi kinfransı oktyabr, səh. 37-40 , Bakı : 2016 143 Müasir fars dilində metateza (qəlb) fonetik hadisəsi, “İslam həmrəyliyi2017: Reallıqlar və perspoektivlər” mövzusunda Respublika Elmi-Metodik konfransının materialları; 25-26 aprel, səh.159-160, Bakı: 2017 144. Fars dilinin yazı qaydalarını bilmək, dil öyrənməkdə mühün amildir, A.Xanbabayeva ilə həm müəllif : Reallıqlar və perspoektivlər” mövzusunda Respublika Elmi-Metodik konfransının materialları; 25-26 aprel, səh.147-149 Bakı: 2017 145. Fars dilində ء //ع [ ᾿] samitinin fonetik səciyyəsi və omofon yaratma xüsusiyyəti – Akademik Ağamusa Axundovun 85 illiyinə həsr olunmuş “Ağamusa Axundov və Azərbaycan filologiyası” Beynəlxalq elmi konfransın materialları,24-25 aprel, səh. 197-200, Bakı: 2017 146.Müasir fars dilinin idiofonları və onların fonetik səciyyəsi – Dil və ədəbiyyatBeynəlxalq Elmi-Nəzəri jurnal 2(102), səh. 194-198 , Bakı: 2017 147. Müasir fars dilində fonetik əvəzlənmələrin səciyyəsi- Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü,Sovet İttifaqə qəhrəmanı Ziya Musa oğlu Bunyadovun xatirəsinə həsr olunmuş “Müasir şərqşünaslığın aktual problemləri” (Ziya Bunyadov qiraətləri) mövzusunda beynəlxalq elmi konfrans,16-17 oktyabr, səh.100-101, Bakı: 2017 148. Fars dilinin /q//ğ/ əsaslı omofonları lüğət fondunun "ب"، "ت" ، "ث" hərfləri kombinasiyasında “İran filologiyası məsələləri” : IY buraxılış, “Qanun” nəşriyyatı, səh.94-109, Bakı: 2018 149. Fars dilində “əlef” və ح//ه qrafik nümunələri əsasında yaranan omofonlar , Dil və Ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-Nəzəri jurnal 1(105), “Ləman nəşr” ; səh. 155-160 ; Bakı: 2018 150. Fars dilində /h/ fonemiه//ح) qrafik nümunələri) əsasında yaranan omofonlar , BDU İlahiyyat fakültəsinin Elmi Məcmuəsi,№ 29, səh.21-43, Bakı : 2018 151. Müasir fars dilinin fonetik quruluşu ( seqment və superseqment vahidlər) Filologiya məsələləri , AMEA M. Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu, № 7, səh. 24-31, Elm və Təhsil, Bakı: 2018 152. Farsça`nın fonemler sisteminde diftong sorununa bir bakış, Türkiyəyə təqdim olunmuşdur.BİLİMSEL EKSEN (Scientific Axis), № 24, Yaz-sonbahar, Dört ayda bir yayımlanan uluslararası Hakemli Dergi (Foir monnth international peer-reviewed journalSosial Sicienees ), səh.121-128, Ankara : 2018 153. Bəkir Çobanzadə “Səs dəyişmələri” haqqında (Azərbaycan və fars dillərinin müqayisəsi müstəvisində) Görkəmli türkoloq Bəkir Çobanzadənin anadan olmasının 125 illik yubileyinə həsr olunmuş Bəkir Çobanzadə - 125 “Azərbaycan dili: dünən və bu gün” mövzusunda Beynəlxalq elmi konfransın materialları , Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökümət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurası “Sosial və İqtisadi İslahatlara Dəstək” İctimai Birliyinin; “Zərtdabi nəşr” MMC Nəşriyyat-Poliqrafiya müəssisəsi , 24 iyun, “Zərtdabi nəşr” MMC Nəşriyyat-Poliqrafiya müəssisəsi, 24 iyun, səh. 34- 37, Bakı: 2018 154. Qədim fars mixi yazılarında dilin fonem inventarının səciyyəsi Bakı Universitetinin Xəbərləri, Humanitar elmlər seriyası, 2, səh. 225- 232 , Bakı: 2018 155. Ömər Xəyyam rübailərinin bədii xüsusiyyətləri, Xalqları birləşdirən Xəyyam sözü adlı Beynəlxalq konfransın materialları, “Eım və Təhsil nəşriyyatı”, AMEA –nın Milli Ədəbiyyat muzeyi, səh. 70 – 73, Bakı: 2018 156. Müasir fars dili seqmentasiyasında /CC/ novlu samit birləşmələrninfonetik səciyyəsi, Filologiya məsələləri , AMEA M. Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu, № 12, səh. 12-18, Elm və Təhsil, Bakı: 2018 157. Fars dilində /h/ fonemiه//ح) qrafik nümunələri) əsasında yaranan omofonlar, Dil və Ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-Nəzəri jurnal 2(106), “Ləman nəşr”, səh. 32-37 Bakı: 2018 158. Müasir fars dili seqmentasiyasında /CC/ kipləşən samit birləşmələri-nin fonetik səciyyəsi, Dil və Ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-Nəzəri jurnal 3(107),“Ləman nəşr” , səh. 71-75, Bakı: 2018 159. Orta fars dilinin yazı sistemi və fonem inventarı, 7 səhifə, Universitetin Xəbərləri, 4, səh.167-174, Bakı: 2018 160. Пауза как составная часть просодии персидского языка, в разделе Индо-Иранские языки, Украина, Закарпатский Филологический студии, № 6, стр. 103 – 107; Ужгородський Национальный Университет: 2018 161. Müasir fars dili seqmentasiyasında / C novlu C kipləşən / samitlərin fonetiksəciy-yəsi, Filologiya məsələləri , AMEA M. Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu, Elm və Təhsil , № 1, səh. 26-32 , Bakı: 2019 162. Müasir fars dili seqmentasiyasında / CkipləşənCnovlu / samit kombinasiyasının fonetik səciyyəsi, Filologiya məsələləri , AMEA M. Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu, № 2, səh. 3-9 , Elm və Təhsil, Bakı: 2019 163. Fars dilində [m] sonantının distributiv və fonetik xüsusiyyəti faktoru;, Filologiya məsələləri , AMEA M. Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu, №7, səh.3-9 , Elm və Təhsil, Bakı: 2019 164. Morfem sərhədlərindəki çevrilmələrdə fars dilinin fonetik məhdudiyyət qanunu, faktoru Filologiya məsələləri , AMEA M. Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu, № 8 , səh.3-9 , Elm və Təhsil, Bakı: 2019 165. Fars dilinin afrikat samitləri, BDU, Dil və Ədəbiyyat Beynəlxalq Elmi-Nəzəri jurnal 2(110), “Ləman nəşr”, səh. 185-188; Bakı: 2019 166. Fars dilində [n] sonantının distributiv və fonetik xüsusiyyəti, Dil və Ədəiyyat Beynəlxalq Elmi-Nəzəri jurnal 3(111), “Ləman nəşr”, səh.30-37, Bakı: 2019 167. Fars dilində [y], [r], [l] sonorlarının distributiv və fonetik xüsusiyyəti faktoru Filologiya məsələləri , AMEA M. Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu, № 11, səh. 10-16 , Elm və Təhsil, Bakı: 2019 168. Yeni fars dilinin fonem inventarı, Filologiya məsələləri , AMEA M. Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu, № 13, səh.44-52 , Elm və Təhsil, Bakı: 2019 169. О функции персидских словесных ударений, Научен Векторна Волканите ISSN, 2603-4340, том 4, № 3 (5) , стр. 63-70; София: 2019 170. Tərcümə mətnləri, dərs vəsaiti, (Azərbaycan dilindən fars dilinə) F.Nəsirova ilə həmmüəllif, Elm və Təhsil, Bakı: 2019
KİTABLARI
Fars dilində vurğu (eksperimental tədqiqat işi) “Nafta –Press” nəşriyyatı, Bakı: 2007, 242 səhifə,(Qrivli nəşr) Mənoqrafiyadan məqsəd superseqment vahidlər arasında mərkəz təşkil edən, sözü dil vahidi kimi formalaşdıran vurğunun akustik təbiətini, yerini, mənafərqləndirici funksiyasını müəyyənləşdirməkdir.Tədqiqat işi eksperimentlər əsasında yerinə yetirilmişdir.Kitabdan təkcə mütəxəssislər deyil, bu dillə maraqlanan, onu tədris və təlim edənlər, habelə sərbəst şəkildə öyrənmək istəyənlər istifadə edə bilərlər. Əsər yalnız fars dilçiliyi üçün deyil, həm də ümumi dilçilik üçün faydalı elmi ümumiləşdirmələr, təcrübi nəticələrlə zəngindir. Təsadüfi deyildir ki, həmin kitab 2007 – ci ildə Milli Elmlər Akademiyasının nailiyyətləri olan kitablar siyahısına salınmışdır.
Çillə gecəsinin nağılları “Oka Ofset” nəşriyyatı, Bakı: 2009, 298 səhifə Allah keçmişdəkilərə rəhmət eləsin. Bir yerə toplaşmağı, bir-biri ilə yaxın münasibət qurmağı sevərdilər. Ona görə də dostluq və səmimiyyət yaratmaq üçün kiçik bir fürsəti də əldən verməzdilər. Bu fürsətlərdən biri də ilin ən uzun gecələrindən biri olan “Çillə gecəsi”, yaxud “Yəlda gecəsi” (ən qaranlıq və uzun gecə) idi.O xatirələrlə dolu gecələrdən yadigar olaraq bu kitabda iyirmi nağıl oxuyacaqsınız. Çillə gecələrinin sirli- əsrarlı əhval-ruhiyyəsinə uyğun iyirmi nağıl. Çillə gecələri o qədim nağılları, şirin və hikmətli nəsihətləri ilə nağıl söyləyənlərin həzin, məhəbbət dolu səsi sizi öz sonsuz və əbədi sehrinə salacaqdır. Bu gözəl, hikmətli, nəsihətlərlə dolu mənəvi dəyərlərimizə söykənən nağılları, hekayələri Azərbaycan oxucularına- uşaqlara, gənclərə və yaşlılara ana dilimizdə təqdim edən isə Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakultəsinin bir qrup gəncləri və onların fars dili müəlliməsi fəlsəfə üzrə filologiya doktoru, dosent Əsmətxanım Məmmədova olmuşdur. Tərcüməçilər: Müdrik qız; İki müsafir; Yaqut kisəsi; Qoca pəhləvan; Yaxşı günün dostları; İki yoldaş; Hatəm Tai və odunqıran kişi - Məmmədova Əsmətxanım Bəyəhməd qızı; İki tülkü; Qızıl yumurta - Nəsirova Fidan Yaqub qızı AMEA, Şərqşünaslıq İnstitutunun eimi işçisi; Aşağıdakı hekayələri BDU-nun Şərqşünaslıq fakultəsinin fars şöbəsinin tələbələri tərcümə etmişlər:Yaqut cam; Kimyagər- Tarverdiyev Ariz Səxavət oğlu; Yaxşılğın mükafatı; Şir və pişik - Hüseynov Bəxtiyar Dilqəm oğlu; Comərdlik adəti; Xacə və ov iti - Məmmədova Firuzə Bəhruz qızı; Daş-qaşla bəzədilmiş qılınc - Əliyev Əli İbrahim oğlu; İki qardaşın səfəri - Mehdiyev Emin İlham oğlu, Nağıyev Kənan Bəybala oğlu; Qızıl piyalə Qəmbərova Sevinc Mirsalam qızı; Dostluqda vəfa - Rəhimova Çinarə Fəxrəddin qızı; Ərəb əmiri və comərd kişi-Əliyeva Sevinc Akif qızı
Fars dilinin orfoqrafiyası, dərs vəsaiti (Fars dilindən tərcümə,ön söz, şərhlər, məqalələr və lüğət tərtibi Əsmətxanım Məmmədovaya məxsusdur) “Elm və təhsil” nəşriyyatı, Bakı: 2011, 232 səhifə (qrivli nəşr) Dilçiliyə dair ədəbiyyatda düzgün yazı qaydaları termini həm geniş, həm də dar mənada işlənmişdir. Yazını nizama salan və tənzim edən bütün qaydalar məcmusuna orfoqrafiya deyilir. Sözün səs tərkibinin hərflərlə ifadəsi; sözlərin bitişik, ayrı, yaxud defislə yazılması orfoqrafiyanın daxilində öyrənilir. Ərəb əlifbasına əsaslanan fars dilində düzgün yazı qaydalarını bilib, onu tətbiq etmək günün aktual problemi olmaqla, qədim zamanlardan bəri həmişə mütəfəkkir insanları düşündürmüşdür. Dilin inkişafı boyunca onda baş verən bir sıra obyektiv dəyişikliklər, proseslər müəyyən mənada orfoqrafiyada əks olunur. Düzgün orfoqrafik qaydaları bilmək, müasir dövrdə bu sahədə aparılan dəyişikliklərin fərqində olmaq üçün bu dərs vəsaitinin müəllimlərə, tələbələrə eləcə də fars dilinin sərbəst şəkildə öyrənmək istəyənlərə sonsuz faydası olacaqdır.
Şəhram Şəfii, Mövludu ağanın çantası,(mütərcim - Əsmətxanım Məmmədova), “Elm və təhsil” nəşriyyatı, Bakı: 2011, 222 səhifə Ş. Şəfii on səkkiz tənqidi şəkildə yazılmış hekayədən ibarət “Qaymaqlı tortun partlaması” [13] adlı topluda həyatın bir-birindən maraqlı müxtəlif lövhələrini qələmə almışdır. “Mövludu ağanın çantası”, “Kərtənkələ” məktəb həyatının müxtəlif səhnələrini, “Təzə doğulmuşun qədəmi”, “Onlar yanmaqdan qorxmurlar”, “Qaymaqlı tortun partlaması”, “Niyə keçəllərin bəxti gətirir”, hekayələrində ailə-məişət zəminində maraqlı, insanı düşündürən məsələlər verilmiş, “Yekə əlli Ağabala”, “Qarğaya bənzər”, “Yaylı taxt”, “İndi də titrəyirəm”, “Dünən Məhtab gəlin köçdü”də adi insanların həyat tərzi açıqlanmışdır. “Qabarlı nəğmələr”, “Əl fənəri” kimi hekayələrdə müharibənin törətdiyi məhrumiyyətlərə toxunulmuşdur. Onun eyni zamanda “Qışqırtı”, “Eynəkli ilan”, “Küçə səkisi”, “Həmişə gülən kişi”, “O ağ varlığı bir daha görmədim” və s. əsərrlərini də mütaliə etmək maraq doğurur.
Lətifələr, yumoristik hekayələr və tapmacalar - fars ədəbi dili və Tehran dialekti ilə müqayisə əsasında (disklə birlikdə). Dərs vəsaiti, “Oka Ofset” nəşriyyatı, Bakı:2012, 230 səhifə (qrivli nəşr) Müasir linqval metodlara uyğun olaraq bu dərs vəsaitinə əlavə edilmiş diskə təxminən 140 lətifə və qısa şəkilli yumoristik hekayə (Noqteha və lətifeha), eləcə də 50 tapmaca (Çistanha) fars dilli diktorların səsi ilə yazılmışdır. Qeyd etmək lazımdır ki, burada səslənən lətifələr fars ədəbi dili və danışıq dili ilə qarışıq şəkildə verilmişdir ki, bu da tamamilə fars dilinin indiki, müasir üslubuna uyğundur. Ona görə ki, hal-hazırda hər bir auditoriyada fars dilinin iki qolunun sintezinindən istifadə olunur. Xalqın yaratdığı dastanlar, nağıllar, nəğmələr, atalar sözləri, lətifələr, tapmacalar nəsildən-nəslə keçərək, hafizələrdə yaşamışdır. Bu dərs vəsaitində sadə xalq dilinə söykənmiş ədbi dil ilə yanaşı danışıq dil nümunələrini də müqayisə şəklində vermişik. Bundan əlavə ilk dəfə olaraq canlı səslənmədən, diskdən istifadə olunmuşdur ki, buda fars dilini öyrənmək istəyənlərə yaxından yardımçı olacaqdır.
Əsmətxanım Məmmədova,Tərcümə mətnləri – Dərs vvəsaiti,(Müasir fars ədəbiyyatından seçmələr) (qrivli nəşr) Azərbaycanda fars dilinin tədrisi tarixində dərsliklər daxilində verilmiş azərbaycanca mətnlər istisna olmaqla bu tədris vəsaiti əks tərcümə materiallarından tərtib olunmuş ilk kitabdır. Müasir dövrdə tərcümə işi sosial-mədəni inkişafın, milli mədəniyyətlərin qarşılıqlı təsirinin, xalqların bir-birinə yaxınlaşması, elmi-iqtisadi inteqrasiyanın bir-birini milli və ümumbəşəri dəyərlərlə zənginləşdirməsinin ən mühüm vasitələrindən biridir.Tərcümə müxtəlif dillərdə danışan insanların bir-birilə ünsiyyət qurmaq ehtiyyacından yaranmışdır. Burada toplanmış tərcümə mətnləri hər iki xalqın mədəniyyəti, tarixi, ədəbiyyatı, incəsənəti ilə tanış olmaq üçün misilsiz mənbədir. Mətnlərin sonunda çətin sözlərin lüğəti, onların oxunuş qaydası, bir çox hallarda söz və tərkiblərin sinonimləri verilmişdir. Dərs vəsaiti fars dilini öyrənən tələbələrlə yanaşı, bu dili mükəmməlləşdirmək istəyənlər və əcnəbi tələbələr üçün də faydalı bir kitab olacaqdır
Mostafa Xoraman, (Müasir fars ədəbiyyatından seçmələr) Hekayələr toplusu, mütərcim –Əsmətxanım Məmmədova, “Oka Ofset” nəşriyyatı, Bakı: 2012, 80 səhifə Müasir İran yazıçısı M.Xoramanın bir-birindən maraqlı onlarla kitabı işıq üzügörmüşdür. Xalqın yaşayış tərzi, məişəti, düşüncəsi, psixoloji durumunu ustalıqla əsərlərində əks etdirən M.Xoramanın səkkiz hekayədən ibarət bir toplusunun tərcüməsini sizə təqdim etdik. Bu kitabı mütaliə edərkən, yazıçının hadisələrin şərhinə, xarakterlərin açılışına nə qədər həssas bir duyğu ilə yaşadığının şahidi olacaqsınız. Gerçək həyat hadisələrindən qaynaqlanan hekayələrinin aparıcı mövzusu sosial ədalətsizlik, cəmiyyətdəki ziddiyyətlərin kəskinləşməsi fonunda qabardılan yaltaqlıq, ikiüzlülük, riyakarlıq kimi mənfi keyfiyyətlərin açdığı yaralar və onlara qarşı mübarizə üsullarıdır. Bu səpgili əsərlərində isə sadaladığımız “keyfiyyətlərin” tənqidi, ifşası ana xətt kimi keçir. Başqalarının haqqına sahib çıxan dövlət məmurları, qoluzorlular, gözü ayağının altını seçməyən harın pullular, müftəxorlar, valideynə laqeyid nankor övladlar, insanlıq hisslərini yadırğamış kütbeyinlər Mustafa Xuramanın əsas tənqid hədəfləridir
Tərcümə mətnləri (dərs vəsaiti) “Elm və təhsil” nəşriyyatı, Bakı: 2019,219 səhifə (qrivli nəşr) Azərbaycanda fars dilinin tədrisi tarixində dərsliklər daxilində verilmiş azərbaycanca mətnlər istisna olmaqla bu tədris vəsaiti əks tərcümə materiallarından tərtib olunmuş ilk kitabdır. Müasir dövrdə tərcümə işi sosial-mədəni inkişafın, milli mədəniyyətlərin qarşılıqlı təsirinin, xalqların bir-birinə yaxınlaşması, elmi-iqtisadi inteqrasiyanın bir-birini milli və ümumbəşəri dəyərlərlə zənginləşdirməsinin ən mühüm vasitələrindən biridir. Tərcümə müxtəlif dillərdə danışan insanların bir-birilə ünsiyyət qurmaq ehtiyyacından yaranmışdır. Burada toplanmış tərcümə mətnləri hər iki xalqın mədəniyyəti, tarixi, ədəbiyyatı, incəsənəti ilə tanış olmaq üçün dəyərli mənbədir. Mətnlərin sonunda çətin sözlərin lüğəti, onların oxunuş qaydası, bir çox hallarda söz və tərkiblərin sinonimləri verilmişdir. Dərs vəsaiti fars dilini öyrənən tələbələrlə yanaşı, bu dili sərbəst öyrənmək, mükəmməlləşdirmək istəyənlər və əcnəbi tələbələr üçün də faydalı bir kitab olacaqdır.
Vijegiha-ye təkye dər zəban-e moaser-e farsi (kar-e azmayeşi),dər ketab-e qoftarha-ye piramun-e məsayel-e zəbanşenasi, səh.72- 132 Tehran: 1354,(1975) Məmmədova Əsmətxanım, Müasir fars dilində vurğunun təbiəti (xüsusiyyəti), 60 səhifəlik vurğunun fonetik təbiətindən bəhs edən bu məqalə Tehranda müxtəlif illərdə dörd dəfə çap olunmuşdur.(167 səh.)
Vijegiha-ye təkye dər zəban-e moaser-e farsi (kar-e azmayeşi),dər ketab-e qoftarha-ye piramun-e məsayel-e zəbanşenasi, səh.72- 132 Tehran: 1359,(1980) Müasir fars dilində vurğunun təbiəti (xüsusiyyəti), 60 səhifəlik vurğunun fonetik təbiətindən bəhs edən bu məqalə Tehranda müxtəlif illərdə dörd dəfə çap olunmuşdur.(167 səh.)
Vijegiha-ye təkye dər zəban-e farsi-ye moaser (kar-e azmayeşi),dər ketab-e məğalat-e iranşenasi,celd-e əvvəl və celd-e dovvom, səh.537- 587 Tehran: 1378(2000)
Əsmət Məhəmmədova, Molahezat-e piramun-e rəveş-e tədris-e avaşenasi-ye zəban-e moaser-e farsi, dər ketab məcmu`-ye məğalat-e şeşomin məcmə`e beynəlmeləli-ye ostadan-e zəban o ədəbiyyat-e farsi, kuşeş-e doktor Əbbasəli Vəfayi,nəşr-e Mirasban səh. 840 – 852; Tehran :1388 (2010) ,üm.səhifə
|